Nguyên tắc hoạt động
Khi các phương pháp canh tác truyền thống bộc lộ nhiều điểm yếu như ô nhiễm môi trường, mức tăng trưởng thấp, độ an toàn của rau củ quả không cao, … Thì mô hình Aquaponics xuất hiện như giải pháp tối ưu xử lý triệt để các nhược điểm đó. Đồng thời mở ra kỷ nguyên trồng rau sạch góp phần tăng màu xanh cho không gian sống, tiết kiệm thời gian tiền bạc lẫn bảo vệ môi trường.
Nguyên tắc hoạt động của mô hình Aquaponics này như sau:
Thức ăn cho cá là đầu vào của hệ thống Aquaponics. Khi cá ăn thức ăn, bài tiết chất thải thì hệ vi sinh vật giúp biến đổi chất thải đó thành dưỡng chất đóng vai trò như phân bón cần thiết cho cây.
Hai loại vi khuẩn chủ yếu tham gia vào quá trình chuyển hóa này là Nitrosomonas và Nitrobacter. Mỗi loại vi sinh vật góp mặt trong mỗi giai đoạn giúp biến đổi từ chất thải của cá thành dưỡng chất nuôi cây trồng.
Vi khuẩn nitrifying tham gia vào mô hình Aquaponics với vai trò giúp biến đổi amonia có trong chất thải của những chú cá thành nitrit. Nitrit được biến đổi thành nitrat – một dạng nitơ mà rau củ quả dễ hấp thu. Ngoài ra, các chất thải rắn của cá nuôi thì biến đổi thành phân compost cũng là nguồn thức ăn tốt cho rau củ quả phát triển.
Dựa trên nguyên tắc hoạt động này, trong một mô hình Aquaponics bao giờ cũng cần sự hiện diện của 3 yếu tố:
- Cá
- Thực vật
- Vi khuẩn có lợi
Cả 3 yếu tố này đều có vai trò quan trọng như nhau giúp cho hệ thống Aquaponics hoạt động được trơn tru. Thiếu 1 yếu tố, mô hình này sẽ không thể vận hành được.
Một số phương pháp phát triển
Có 4 phương pháp trồng rau sạch được rất nhiều gia đình hiện đại áp dụng. Cùng Nhà Đẹp Số phân tích từng phương pháp để đúc kết xem đâu là phương pháp phù hợp nhất với không gian nhà ở của bạn nhé.
Phương pháp canh tác nước sâu (DWC)
Phạm vi: Áp dụng cho trồng rau trộn hay các cây trồng cho năng suất không cao. Đôi khi phương pháp này cũng được dùng với quy mô thương mại lớn.
Muốn phát triển mô hình trồng rau sạch theo phương pháp canh tác nước sâu, bạn cần dùng đến một chiếc bè bọt nổi được trên mặt nước. Thả chiếc bè này trong một kênh đầy nước (nước được lấy từ bể nuôi cá đã qua xử lý chất thải rắn). Tiếp sau đó, đặt cây trồng vào những lỗ trong chiếc bè này sao cho rễ được tự do trong nước.
Phương pháp khay giá thể truyền thống
Phạm vi: Áp dụng cho các hệ thống tại nhà với các loại cây trồng dựa theo sở thích: cây ăn quả, rau ăn lá, thảo mộc, …
Để phát triển mô hình trồng rau thủy canh theo phương pháp thứ hai này, bạn cần dùng các khay giá thể với những viên đất được nung đến mức nhiệt độ hàng nghìn độ C hoặc đá phiến sét. Với phương pháp này, bạn không cần thay đất. Bởi đất loại này có khả năng lọc sinh học và lọc cơ (loại bỏ các chất thải rắn) hoàn hảo.
Phương pháp màng dinh dưỡng (NFT)
Phạm vi: Áp dụng cho các loại cây trồng như thảo mộc, dâu tây ở các không gian tưởng chừng như không thể trồng cây được vì phương pháp này có thể treo được từ trần nhà.
Nếu muốn áp dụng phương pháp màng dinh dưỡng thì cần dùng một máng hẹp như ống nhựa PVC chẳng hạn. Với máng hẹp này, dòng nước với nhiều dưỡng chất sẽ chảy trong máng. Các cây trồng thì được đặt bên trong những lỗ đã khoan sẵn trong ống đảm bảo sao cho phần rễ cây được treo tự do.
Phương pháp khí canh trụ đứng
Phạm vi: Áp dụng cho rau ăn lá, dâu tây và những loại cây trồng ít cần chăm sóc khác.
Để áp dụng phương pháp này, bạn cần dùng đến những rọ trồng cây để xếp chồng chúng lên nhau theo dạng hình tháp thẳng đứng. Nguồn nước sẽ chảy qua chúng và rễ cây được hấp thu dưỡng chất, oxi trong nước theo cách này. Phần nước cuối cùng sẽ trực tiếp chảy vào bể cá phía dưới.
Trên đây là toàn bộ kiến thức sơ khởi về mô hình Aquaponics đang rất được lòng các gia đình hiện đại, đặc biệt những ai sống trong các không gian eo hẹp về diện tích như ở nhà phố hay căn hộ chung cư. Không chỉ mang lại bữa ăn giàu dưỡng chất an toàn mà hệ thống này còn mang đến vô vàn lợi ích khác cho cuộc sống. Nhà Đẹp Số hy vọng bài viết giúp bạn khám phá được phương pháp phát triển hệ thống Aquaponics phù hợp nhất với không gian nhà ở để tự mình lên ý tưởng thiết kế hoặc nhờ cậy đến các chuyên gia, đơn vị lắp đặt mô hình trồng rau thủy canh tại nhà chuyên nghiệp, uy tín.